Episode Transcript
[00:00:00] Hristiyanlık Podcast'ine hoş geldiniz. Bugünkü serimizin başlığı Kurban ve Kurban sunmak.
[00:00:05] Videolarımıza Tiranus YouTube kanalı üzerinden ulaşabilirsiniz. Kanalımıza abone olmayı unutmayın.
[00:00:11] Hazırsanız başlayalım.
[00:00:19] Arkadaşlar merhaba ben Özgür.
[00:00:21] İlk çalışmamızda Adem ve çocuklarının, Nuh'un ve İbrahim'in ve onun soyunun Tanrı'ya nasıl kurban sunduğunu incelemiştik. Bu çalışmamızda ise Tanrı'nın İsrailoğullarını Mısır'daki kölelikten kurtarmak için çağırdığı Peygamber Musa'ya odaklanacağız. Musa aracılığıyla Tanrı'nın hayvan kurbanlarına ilişkin niyetlerini, etkilerini ve gereksinimlerini öğreneceğiz. Tanrı Musa'yı İsrailoğullarını Mısır'daki köleliklerinden kurtarması için görevlendirdi.
[00:00:47] Musa'dan Firavun'a İsrailoğullarının çölde kurban sunması için serbest bırakılmalarını istemesini buyurdu. Firavun reddettiğinde Tanrı Mısır'a 10 bela gönderdi. Firavun tekrar ve tekrar İsrailoğullarının gitmesine izin vereceğini söyledi. Fakat bela bitince kararından döndü. Tanrı son bir bela daha gönderdi.
[00:01:07] Bu 10. bela Mısırlıların ilk doğan oğullarının ölümüyle sonuçlandı ve İsrailoğullarının serbest bırakılmasına yol açtı. Mısır'dan çıkış 12'de Tanrı Musa'ya 10. veladan önce İsrailoğulları için önemli bir bayram olan ilk fısıh bayramının nasıl kutlanacağını öğretti. Bu bayram İsrailoğulları için Tanrı'nın kurtuluşunu ve onları Mısır'daki kölelikten nasıl kurtardığını hatırlatmak içindi. Bu talimatların verildiği günün akşamında Tanrı ölüm meleğini Mısır'a gönderdi. Melek kapı pervazlarında kuzu ve keçi kanı olan evleri geçti.
[00:01:38] O evlerdeki ilk doğanları öldürmedi.
[00:01:40] Ancak kapılarında kanı olmayan evlerdeki tüm ilk doğan erkek çocuklar öldürüldü. Bu olay İsrailoğulları için Tanrı'nın korumasını ve kurtuluşunu simgeliyordu. Firavun bu olaydan sonra İsrailoğullarının Mısır'dan ayrılmasına izin verdi. Fısıh sadece Mısır'daki fiziksel kurtuluşu değil, aynı zamanda Tanrı'nın vaatlerine olan güvenin ve ona olan itaati de temsil ediyordu. Fısıh kurbanı olan kusursuz hayvan, gelecekteki kurban anlayışı için de önemli bir prototipti. İtaat eden İsrailoğulları Tanrı'nın ölüm meleğinden korunmuş ve kurtuluşu deneyimlemişlerdi. Çöldeyken Tanrı Musa'ya bir sunak inşa etmeleri ve çeşitli kurbanlar sunmaları için ek talimatlar verdi. Bunu Mısır'dan çıkış 20 ve 24'te görebiliriz. Bu kurbanlar yatmalık sunular, barış sunuları ve günah sunuları içeriyordu. Leviller 4'te daha detaylı anlatılır. Bu ritüeller Tanrı ile doğru bir ilişki kurmak ve günahları affettirmek için hayatı öneme sahipti. İthaatsizlik ciddi sonuçlara ölüm ya da cemaatten çıkarılmaya yol açıyordu. Mısır'dan çıkış 22-20'de Rab şöyle der. Rab'den başka bir ilaha kurban kesen ölüm cezasına çarptırılacaktır. Ve burada olayın ciddiyetini anlıyoruz elbette. Eski ayet, Tanrı'ya sunulan çeşitli kurban ritüellerini kapsamlı bir şekilde ele alır. Bu kurbanlar, Tanrı ile insanlar arasındaki ilişkiyi düzenleme, günahlardan arınma ve itaat ifade etme amacı taşıyan önemli unsurlardır. İşte eski ayetteki başka kurban türleri.
[00:03:06] İlk olarak yakmalık kurban, ola. Yakmalık kurban Levinler kitabında ayrıntılı bir şekilde tarif edilmiştir. Levinler 1. bölüm 3'den 17'e kadar. Bu kurban tamamen yakılarak Tanrı'ya sunulur ve tam adanmayı sembolize eder. Koyun, keçi veya kuş gibi hayvanların derisi dışında her şeyi yakılır. Yakmalık kurban Tanrı'ya olan tam bağlılığı ve ona adanmışlığı ifade eder.
[00:03:29] İkinci olarak yemek kurbanı, minhâ. Yemek kurbanı, u, yağ ve tütsüden oluşan bir sunudur. Leviller kitabında, Leviller 2, 1'den 16'ya kadar bu kurban türü detaylandırılmıştır. Yemek kurbanı, Tanrı'ya şükranın ve sadakatin ifadesidir. Genellikle bu kurbanın bir kısmı rahipler tarafından tüketilir ve bu Tanrı ile insanların paylaşımını simgeler. Üçüncü olarak barışma kurbanı, şelamin.
[00:03:54] Bu kurban türü Tanrı ile barışı ve şükranı ifade eder. Leviler kitabında özellikle Leviler 3, 1'den 17'ye kadar ve bu bölümde anlatılan barışma kurbanı hayvanın kanının sunağı dökülmesi ve belirli kısımlarının yakılması ile gerçekleştirilir. Kurbanın kalan kısmı bir şükran yemeği olarak paylaşılır. Bu Tanrı ile cemaatin birliğini ve barışını simgeler. Ve dördüncü kurban, günah kurbanı Hatat. Günah kurbanı, istemsiz günahların kefareti için sunulan bir kurbandır. Leviniler kitabında özellikle dördüncü bölümde detaylandırılmıştır. Bu kurban, bireysel veya topluluk olarak işlenen günahları bağışlatmak amacıyla sunulur.
[00:04:31] Hayvanın kanı sunağın çeşitli yerlerine sürülür ve kalan kısmı yakılır veya belirli koşullarda rahipler tarafından tüketilir. 5. ve son kurban, suç kurbanı Asam. Suç kurbanı, belirli günahlar veya suçlar için yapılan kefaret kurbanıdır. Leviller kitabının 5. bölümünde bu kurban türü tarif edilmiştir. Suç kurbanı, maddi bir zarar veya haksızlık durumunda Tanrı'ya sunulan bir telafi sunusudur. Bu, kişinin hatalarını telafi etme ve Tanrı ile barışı yeniden sağlama sürecinin bir parçasıdır. İsrailoğulları, Tanrı'nın emrettiği kurban ve ibadet sistemine sıkı sıkı bağlı kalmalıydılar.
[00:05:06] Ancak çevrelerindeki uluslar tamamen farklı ve genellikle kötü niyetli ibadet ve kurban pratiklerine sahiptiler. Tanrı İsrailoğullarını bu uygulamalar konusunda sık sık uyardı. Tarihsel ve arkeolojik bulgulara göre İsrailoğullarının en yakın komşularından Kenanlılar belirli ritüel ve ibadet törenlerinde insan kurbanı yaparlardı. Kenanlılar başta Molok ve Baal gibi tanrılara insan kurbanı sunarlardı. Bu kurbanlar genellikle çocuklar olurdu ve bu eylemler Tanrı'nın İsrail halkını Kenan'daki putperestlikten ve bu tür uygulamardan uzak durmaları için uyarmasının bir nedeniydi.
[00:05:40] Kutsal kitapta bu tür uygulamalara dair uyarılar bulunur. Özellikle Lemiller 18 ve Yerem 7'de İsrailler Kenanların bu putperest ve insan kurbanı uygulamalarında etkilenmemeleri için sıkça uyarılmıştır. Hezekiel 27'de Tanrı İsrailoğullarına Mısır'da taptıkları putlardan vazgeçmelerini emretti. Ancak birçok İsrailoğlu çevrelerindeki ulusların uygulamalarına uyarak putperestliğe döneldi.
[00:06:04] Hakimler 2, 11 ve 13'te yeni nesil İsrailoğulları Baal ve Aştoret gibi tanrılara taptılar ve bu da tanrıyı öfkelendirdi. 1. Krallar 18'de Peygamber İlyas, İsrailoğullarının Baal'a tapınmalarını kınadı. Bir meydan okumu olarak Baal'ın peygamberleri ve İlyas, hangi tanrının gerçek olduğunu kanıtlamak için bir yarışma düzenledi. Baal'ın 450 peygamberi tüm gün boyunca kendi tanrılarında sunakta bulunan hayvanın üzerine ateş göndermesini istediler ama sonuç alamadılar. İlyas sunağın üstüne büyük miktarda su döktükten sonra tanrıya dua etti. Tanrı gökten ateş gönderdi ve sunakta bulunan kurbanı tamamen yok etti.
[00:06:43] İsrailoğulları gerçek tanrıyı tekrardan tanıdı. 2. Krallar 17'de İsrailoğullarının çevrelerindeki ulusların putperestlik uygulamalarını benimsediği için Asurlar tarafından sürgüne gönderildikleri anlatılmaktadır. Bu olay putperestliğin ve Tanrı'nın emirlerine itaatsizliğin sonucuydu. İsrailoğulları pagan tapınaklar inşa ettiler, kutsal direkler diktiler ve kendi çocuklarını ateşte kurban ettiler. Bu uygulamalar, Tanrı'nın büyük öfkesine ve İsrailoğullarının yıkımına neden oldu. Tanrı'nın kurban sistemine itaat Yahudiler için hayatı önemliydi ve ilahi korunma ile kurtuluşu simgeliyordu. Peygamberler, itaatsizlik ve putperestliğin ağır cezalara yol açacağız konusunda sürekli olarak uyarıda bulundular. Tanrı'nın buyurduğu kurbanlar, lekesiz hayvanlar ve belirli ritüeller aracılığıyla doğru bir ilişki kurmanın önemini ve ciddiyetini temsil ederdi. Bu kurbanların iman ile sunulsa bile kalıcı olmadığını gösterdi onlara. Bir kuşak tövbe ettikten sonra ikinci kuşak tekrar putlara ve diğer ilahlara dönme eğilim içindeydiler. Tanrı ne kadar kurban hakkında kural ve öğreti vermiş olsa da kurban bizlere günahın ciddiyetini yani ödenmesi gereken bir bedel olduğunu göstermişti. Aynı zamanda Tanrı günahları affetmek için kurbandan daha önemli bir şey olduğunu Hoşe Peygamber aracılığıyla aktarır. Hoşe 6-6 şöyle der. Çünkü ben kurbandan değil, bağlılıktan hoşlanırım. Yakmalık sunulardan çok beni tanımanızı isterim. Kurbanın yeri vardı fakat bunlar hep bir şeyleri simgeliyordu. Simgeler tek başına yeterli değildi.
[00:08:12] Bağlılık ve tanınmak. Bu nasıl mümkün olabilirdi? Bu kadar günaha batmış bir halk ve yürekten daha çok ritüel ve simgelerle ayakta duran bir imanla bu mümkün müydü?
[00:08:23] Tanrı bu durumda ne yapacaktı?
[00:08:29] Dinlediğiniz için teşekkür ederiz. Bir sonraki podcastımızdan haberdar olmak için takip etmeyi unutmayın.
[00:08:36] Görüşmek üzere.
