Havari Matta (Levi)

Matta Yeni Antlaşma’nın ilk bölümünün yazarıdır. Aynı zamanda Levi ismiyle de bilinir. İsa’nın hayatını aktarırken Mesih’in soyağacında özellikle insan doğasına ve kökenine vurgu yapar. Roma için çalışan bir vergi görevlisiydi. Yahudiler tarafından en çok dışlanan ve iftiralara uğrayan mesleklerden biriydi. Bu nedenle pek sevildiği söylenemez çünkü kendi halkından, onları sömürge altına alan insanlar adına para toplayıp Romalılara aktarıyordu. Çoğu insan, dürüst olmadıkları ve çok fazla para aldıkları için vergi görevlilerinden hoşlanmıyordu. Bu bile Matta’nın kendisini siyasi olarak bir hain gibi hissetmesine yeterli bir sebepti. Mesleği, halkı için Roma işgalinin bir simgesiydi. Daha da kötüsü vergi görevlileri, halkın Sezara olan borçlarını olduğundan daha da fazla göstererek haksız bir şekilde toplardı. Bu konuda kimsenin bir itirazı yahut yapabileceği bir şey yoktu. Sonuç olarak vergi görevlileri, en kötü günahkâr örneği olarak görünen fahişelerle aynı kesedeydi. Fakat tüm bunlara rağmen İsa bu adama “Beni takip et, ardımdan gel” dedi ve Matta kalkıp hemen onu takip etti. Matta belki adaletli biri değildi ama İsa bu adamı seçti ve sonrada tamamen farklı bir insan haline getirdi. Tüm bu şeylere baktığımızda, İsa’nın Matta’yı öğrenci olarak seçmesi, kendisini takip etmesini istemesi çok büyük bir olaydı. Bu bize ilginç bir tablo sunuyor. Matta’nın, diğer bir adıyla Levi’nin, İsa’nın en yakın takipçisi olan 12 Havarinin arasına dahil edilmesi, Tanrı’nın amaçlarını gerçekleştirmek için her kesimden ve türden insanla, hatta bazen bu olmaz diye düşünebileceğimiz kişilerle bile nasıl bir ilişki kurduğunu gözler önüne serer. Belki de Matta dinden dahi dışlanan birisiydi Oysa İsa aracılığıyla gelen bu büyük inançta, en büyük önder ve din adamlarından birine dönüşecekti. Tanrı değiştirdi mi böylesine radikal bir şekilde değiştiriyor insan hayatını. İsa Matta’yı çağırdıktan hemen sonra Matta’nın evinde akşam yemeği yediler. İncil’de okuduğumuz üzere birçok vergi görevlisi ve günahkâr gelip İsa’yla ve öğrencileriyle birlikte yemek yediler. Her zaman İsa’yı tuzağa düşürmek için uğraşan din görevlileri ve ferisiler için bu oldukça rahatsız ediciydi. Bu olayı gördüklerinde hemen İsa’nın öğrencilerine yaklaştılar ve ‘Sizin Öğretmeniniz neden vergi görevlileri ve günahkârlarla birlikte yemek yiyor?’ diye sordular. İsa bunu duyunca onlara şöyle dedi; ‘Sağlamların değil, hastaların hekime ihtiyacı var. Gidin de, ben kurban değil, merhamet isterim sözünün anlamını öğrenin çünkü ben doğru kişileri değil, günahkârları çağırmaya geldim.’ Ferisilere göre bu, İsa’nın en kötünün bile en kötüsü olan kişilerle takıldığının göstergesiydi. Dolayısıyla İsa’yı da çok kötü olarak görüyorlardı. Bildikleri ya da bildiklerini düşündükleri tüm dini anlayışı ve görüşü ayaklar altına almıştı İsa. Ferisilere göre onlarla oturan İsa da tıpkı onlar gibi yoldan sapmıştı. Tüm bu arka plan içerisinde İsa’nın Matta’yı öğrencilerin arasına dahil etmesi çok çok değerli ve büyük bir göstergeydi. Bununla İsa şunu demiş oluyordu; Hiç kimsenin, hatta ve hatta en islah edilemez görünen kişilerin ve toplumların bile Tanrı’nın masasından dışlanmayacağı gerçeği. Yeter ki tövbeyle ve alçakgönüllülükle Tanrı’ya yaklaşsınlar ve Tanrı’nın davetine boyun eğsinler. Matta’nın Ölümünün kilise geleneğinin aktarımına göre Etiyopya’da gerçekleştiği söylenir. Orada şehit edildi ve kılıçla öldürüldü. Çeşitli kaynaklara göre de kafasının kesildiği, taşlandığı ve yakıldığı söylenir. Sonuç olarak diğer havariler gibi ölümüyle ilgili sis perdeleri olsa da gerçek şu ki; İsa günahkarların günahkarı olarak görülen bu adamın hayatını inanılmaz bir şekilde değiştirdi. Matta da çok sevdiği Mesih’ini takip etti, O’nu çok sevdi ve uğruna canından bile vazgeçip şehit edildi.